Turski vezir srpskog porijekla

Sjećanje na Mehmed-pašu Sokolovića

10.10.2023.

Turskog velikog vezira srpskog porijekla Baju Sokolovića /1506-1679/, poznatog kao Mehmed-paša Sokolović, prema nalogu njegovih neprijatelja, 11. oktobra 1579. godine ubio je derviš.

Zahvaljujući Mehmed-paši Sokoloviću, Osmansko carstvo vodilo je popustljivu politiku prema Srbima, davalo im povlastice za podizanje manastira, otvaranje štamparije i obnavljanje Pećke patrijaršije, čiji je prvi patrijarh bio njegov brat Makarije Sokolović.

U srpskim zemljama Mehmed-paša je podigao mnoge zadužbine, uključujući znameniti most na Drini u Višegradu.

Mehmed-paša Sokolović, poznat i kao Mehmed Visoki, bio je osmanski državnik.

Sokolović je bio moćan i uticajan u svoje vrijeme.

On je rođen u selu Sokolovići kod današnjeg Rudog u srpskoj pravoslavnoj porodici, a u svom ranom djetinjstvu odveden je da služi kao janjičar, što je bio dio osmanskog deviršme sistema otimanja hrišćanskih dječaka.

Ovi dječaci bili su primorani da pređu u islam, odgajani su i obrazovani kao vojnici i muslimani.

Mehmed-paša Sokolović bio je jedan od brojnih koji su napravili zavidne karijere dospjevši do položaja velikog vezira.

U Višegradu su podignuta dva spomenika turskom Veziru srpskog porijekala, na inicjativu svjetskog režisera Emira Kusturice.

Bista Mehmed- paše Sokolovića se nalazi pored šetališta koje spaja staru ćupriju sa Andrićgradom, a poklon je srpskog biznismena Slobodana Pavlovića iz Čikaga.

Na ulazu u Andrićgrad podignut je spomenik braći Sokolović – Mehmed-paši i Svetom Makariju, koji je na Vidovdan svečano otkriven u Andrićgradu, djelo vajara Zorana Kuzmanovića.

Spomenik nastao zahvaljujući ideji režisera Emira Kusturice pokazaće novim generacijama pozitivan primjer iz istorije Srba i Bošnjaka, a ovjekovječen bratski zagrljaj vezira Mehmed-paše Sokolovića i patrijarha Srpske crkve Makarija, simbolizovaće obnovu Pećke Patrijaršije – najveći i najznačajniji događaj za srpski narod u vrijeme turske vladavine.